سازمان ملل در سال ۱۹۸۲ شورای جهانی سالمندی را تشکیل و در همان سال طرحی را برای تعیین یک روز برای سالمندان ارائه داد تا این که در سال ۱۹۹۰ این شورا، اول اکتبر را روز جهانی سالمندان تعیین کرد. همه ساله در ایران هفته ای تحت عنوان هفته ملی سالمندان جهت آگاه سازی از شرایط و نیازهای سالخوردگی و تکریم افراد سالمند برگزار می گردد. شعار امسال روز سالمندان «1401» "تاب آوری و مشارکت زنان سالمند" می باشد.
تغییرات مرتبط با سن، تمامی سیستم های بدن از جمله سیستم گوارشی را تحت تاثیر قرار می دهد. مشکلات سیستم گوارش در دوران سالمندی می تواند به سوء تغذیه، ضعف سیستم ایمنی و سایر عوارض ناشی از آن منجر شود. طبق مطالعات انجام شده سالیانه حداقل 40 درصد سالمندان با یک مشکل گوارشی مواجه می شوند. مشکلات سیستم گوارش در سالمندان از دهان آغاز می شود و می تواند تمام نواحی سیستم گوارش و تغییر در ترشح آنزیم های گوارشی را درگیر کند.
کانال آپارات دکتر وحید راشدی، با محوریت سالمندی و سالمندان
زمانی که ما صحبت می کنیم قسمتی از فرایند صحبت کردن در مغز ما رخ می دهد، مثل گزینش کلمات و جمله بندی که این فرایند انتزاعی، "زبان" می باشد. بخشی هم توسط ریه، تارهای صوتی حنجره، لب ها و عضله زبان باعث تولید آوا و جملات می شود که این همان "گفتار" است. اختلالات گفتار و زبان یکی از مشکلاتی می باشد که با افزایش سن، احتمال مبتلا شدن به این مشکل در سالمندان افزایش می یابد. بروز بیماری هایی مانند سکته مغزی، پارکینسون، دمانس، آلزایمر و صدمات مغزی ناشی از زمین خوردن، از شایعترین علل اختلالات گفتاری و ارتباطی در سالمندان به شمار میآیند.
هنگامی که برای پیشگیری و درمان بیماریها تلاش میشود نباید سلامتی مردان سالمند مورد غفلت قرار گیرد. معمولاً در تمام گروههای سنی علی الخصوص سالمندان، احتمال ابتلا به بیماریهای مختلف در مردان در مقایسه با زنان بیشتر است. زیرا مردان بیشتر سیگار می کشند،انتخاب های غذایی ناسالم دارند و معاینات منظم و مراقبت های پزشکی را فراموش می کنند یا نادیده می گیرند. ۹۷ درصد مردان ایرانی در شیوه زندگی خود حداقل یک عامل خطر اصلی را دارند؛ ۵۰ درصد از مردان مبتلا به چاقی بوده، ۸۹ درصد تغذیه مناسبی ندارند، ۳۱ درصد فعالیت بدنی ناکافی، ۲۰ درصد مصرف روزانه سیگار و ۱۸ درصد مردان فشار خون بالا دارند. هر سال اول تا هفتم اسفند به نام هفته سلامت مردان نامگذاری شده است.
(دکتر وحید راشدی، مصاحبه با شبکه سلامت «برنامه مثبت سلامت»)
اگر بدن فرد سالمند توانایی لازم را برای دفع گرما نداشته باشد، این عامل باعث می شود دمای درون بدن او به حدود 40 درجه سانتی گراد برسد که به این حالت گرمازدگی می گویند. در اغلب موارد، منظور از گرمازدگی در سالمندان، از دست دادن آب بدن (دهیدراتاسیون) است. سالمندانی که در محیطهای باز تردد میکنند یا مشاغلی دارند که مجبور هستند ساعتهای بیشتری از روز را در هوای گرم باشند، بیشتر ممکن است دچار گرمازدگی شوند. علائم گرمازدگی عبارتند از خشکی پوست، سرگیجه، سردرد و گرفتگی عضلات، حالت تهوع و استفراغ.
دفع غیرارادی و کنترل نشده ادرار در سالمندان را بیاختیاری ادراری میگویند که بی شک اثرات عمیقی بر سلامت جسمی و روانی آنان می گذارد. علایم بی اختیاری ادرار ممکن است از نشت خفیف ادرار تا خیس شدن غیر قابل کنترل آن متفاوت باشد. افزایش شیوع عفونت ادراری، افسردگی و اضطراب و محدود شدن روابط اجتماعی از مهمترین عوارض بی اختیاری ادراری در سالمندان است. انواع بی اختیاری بر اساس علائم عبارتند از: ۱) بی اختیاری استرسی، ۲)بی اختیاری فوریتی و ۳) بی اختیاری سرریزی.
(دکتر وحید راشدی، مصاحبه با شبکه سلامت «برنامه مثبت سلامت»)
رفتارهای خودمراقبتی ارتقاءدهنده سلامت در سالمندان به عنوان اساسیترین راه پیشگیری از ابتلا به بیماریهای مزمن شناخته شده اند. از این رو این رفتارها باید به عنوان راهبرد اصلی جهت حفظ و ارتقای سلامت سالمندان مورد توجه قرار گیرند. مهمترین رفتارهای خودمراقبتی ارتقادهنده سلامت شامل رفتارهای تغذیهای سالم، فعالیتهای جسمانی، مدیریت استرس، ارتباطات بینفردی، رشد معنوی و مسئولیتپذیری در قبال وضعیت سلامتی است. توجه به رفتارهای ارتقادهنده سلامت و کیفیت زندگی میتواند باعث افزایش کارایی و استقلال سالمندان شود.