مناسب سازی فضای شهری برای سالمندان

بخش مهمی از موانع تبعیض آمیز در شهرها موانع فیزیکی و عدم مناسب سازی محیطی است که گروه بزرگی از شهروندان اعم از سالمندان، معلولان، زنان باردار و کودکان را از حضور اجتماعی دور نگاه می دارد. با وجود تمایل سالمندان برای شرکت در تعاملات اجتماعی و استفاده از فضای شهری، این دسته از افراد از فضای شهری مناسبی که امکان زندگی مستقل را برای آنان فراهم سازد، برخوردار نیستند.

(دکتر وحید راشدی، استدیو سلامت دانشگاه علوم پزشکی ایران)

توانمندسازی سالمندان

توانمندسازی فرآیندی است هدفمند و چند بعدی که به سالمندان، گروه ها و اجتماعات آنان در شناخت و دستیابی به منابع و فرصت ها کمک می کند تا با استقلال و کنترل نسبی به شرایط مطلوب رسیده و کیفیت زندگی خود را ارتقاء بخشند؛ نکته حائز اهمیت آن است که این فرایند باید قبل از ورود آن ها به سنین سالمندی صورت گیرد. با توجه به سیاست سازمان بهداشت جهانی در خصوص مشارکت سالمندان، تلفیق اجتماعی یکی از مهم ترین راه حل های توانمندسازی سالمندان است.

(دکتر وحید راشدی، مصاحبه با شبکه سلامت «برنامه مثبت سلامت»)

پارکینسون در سالمندان

بیماری پارکینسون یک اختلال پیشرونده سیستم عصبی است که می تواند توانایی انجام فعالیت های معمول و روزمره را تحت تأثیر قرار دهد. پارکینسون یک بیماری مزمن و پیشرونده بوده، به این معنی که علائم با گذشت زمان بدتر می شود. 1 درصد سالمندان بالای 60 سال و 5 درصد سالمندان بالای 80 سال به این بیماری مبتلا می شوند و این نشان می دهد که سن، بزرگ‌ترین عامل خطر در بروز و پیشرفت این بیماری است. توجه به استقلال سالمند در امور روزمره، حفظ رژیم غذایی سالم، حفظ تعادل و جلوگیری از افتادن فرد مهمترین موارد در فرایند مراقبت از سالمند مبتلا به پارکینسون می باشد.

(دکتر وحید راشدی، مصاحبه با شبکه سلامت «برنامه مثبت سلامت»)

غفلت و رفتار نامناسب با سالمندان

براساس تعریف مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها، سؤرفتار با سالمندان عبارت است از: انجام دادن یا انجام ندادن رفتاری خاص به صورت عمدی یا غیرعمدی توسط مراقب یا فرد قابل اعتماد دیگر که باعث افزایش خطر، صدمه یا تجاوز به حقوق انسانی سالمند می شود. این سؤرفتار شامل سؤاستفاده فیزیکی، روانی عاطفی، مالی، جنسی و غفلت و طردشدگی است. سؤرفتار با سالمندان می تواند عوارضی نظیر کاهش کیفیت زندگی و اعتماد به نفس، احساس ناامیدی و ناتوانی را برای سالمند در پی داشته باشد.

(دکتر وحید راشدی، مصاحبه با شبکه سلامت «برنامه مثبت سلامت»)

قانونگذاری و سیاستگذاری امور سالمندان

سازمان ملل در سال ۱۹۸۲ شورای جهانی سالمندی را تشکیل و در همان سال طرحی را برای تعیین یک روز برای سالمندان ارائه داد تا این که در سال ۱۹۹۰ این شورا، اول اکتبر را روز جهانی سالمندان تعیین کرد. همه ساله در ایران هفته ای تحت عنوان هفته ملی سالمندان جهت آگاه سازی از شرایط و نیازهای سالخوردگی و تکریم افراد سالمند برگزار می گردد. شعار امسال روز سالمندان «1401» "تاب آوری و مشارکت زنان سالمند" می باشد.

(دکتر وحید راشدی، مصاحبه با شبکه سلامت «برنامه مثبت سلامت»)

روز جهانی آلزایمر

۲۱ سپتامبر (۳۱ شهریور) روز جهانی آلزایمر نامگذاری شده است. این بیماری رایج‌ترین شکل زوال عقل و نوعی اختلال در عملکرد مغز است که موجب می‌شود به تدریج توانایی‌های ذهنی سالمندان تحلیل پیدا کند. آلزایمر در سراسر جهان یکی از بزرگترین چالش‌هایی است که با آن مواجه هستیم و تقریبا ۵۰ میلیون نفر در سطح جهان مبتلا به بیماری دمانس هستند، که تقریباً ۶۰ درصد آن ها در کشورهایی با درآمد کم و متوسط زندگی می‌کنند. شعار امسال «1401»: "آلزایمر را بشناس، با هم می توانیم بیشتر مراقبت کنیم"

(دکتر وحید راشدی، مصاحبه با شبکه سلامت «برنامه مثبت سلامت»)

تعادل در سالمندان

به توانایی سالمند در کنترل مرکز ثقل خود نسبت به سطح اتکای موجود برای جلوگیری از سقوط، تعادل گفته می شود، که به دو بخش تعادل پویا و ایستا تقسیم بندی می گردد. مشکلات تعادل در سالمندان اغلب با افزایش سن رخ می دهد و بیش از نیمی از سالمندان بالای 70 سال این مسئله را تجربه می کنند. تعادل فرایند پیچیده‌ ای است که حواس بینایی، حسی-‌پیکری، دهلیزی و سیستم اسکلتی ‌عضلانی نقش مهمی در آن ایفا می‌کنند.

(دکتر وحید راشدی، مصاحبه با شبکه سلامت «برنامه مثبت سلامت»)

زخم بستر در سالمندان

زخم بستر یا زخم فشاری ضایعه ای است که در پوست و بافت های زیر پوستی و بر اثر فشار ممتد و طولانی مدت بر پوست ایجاد می شود. این زخم اغلب در نقاطی از بدن ایجاد می شود که پوست روی یک برجستگی استخوانی قرار گرفته و در بین آن ها عضله ای وجود ندارد. این بیماری به صورت کلی دو دلیل اصلی دارد: فشرده شدن و کشیده شدن. زخم بستر برای سالمندانی که در بستر به سر می برند رایج بوده و در صورت عدم پیگیری و رعایت یک سری اصول خاص می تواند برای آنان بسیار وخیم شود.

(دکتر وحید راشدی، مصاحبه با شبکه سلامت «برنامه مثبت سلامت»)

مشکلات قلبی و عروقی در سالمندان

بیماری قلبی و عروقی یکی از بیماری های رایج در سالمندان می باشد و یک مشکل عمده بهداشتی و اجتماعی به شمار آید که ابعاد آن به سرعت در حال افزایش است. عواملی که باعث ایجاد بروز بیماری قلبی و عروقی در سالمندان می شود، عبارتند از: سن بالا، جنسیت مذکر، داشتن سابقه بیماری قلبی و عروقی، داشتن فشار خون بالا، داشتن چربی خون، دیابت، سیگار کشیدن، اضافه وزن و عدم فعالیت فیزیکی.

(دکتر وحید راشدی، مصاحبه با شبکه سلامت «برنامه مثبت سلامت»)

مشکلات گوارشی در سالمندان

تغییرات مرتبط با سن، تمامی سیستم های بدن از جمله سیستم گوارشی را تحت تاثیر قرار می دهد. مشکلات سیستم گوارش در دوران سالمندی می تواند به سوء تغذیه، ضعف سیستم ایمنی و سایر عوارض ناشی از آن منجر شود. طبق مطالعات انجام شده سالیانه حداقل 40 درصد سالمندان با یک مشکل گوارشی مواجه می شوند. مشکلات سیستم گوارش در سالمندان از دهان آغاز می شود و می تواند تمام نواحی سیستم گوارش و تغییر در ترشح آنزیم های گوارشی را درگیر کند.

 (دکتر وحید راشدی، مصاحبه با شبکه سلامت «برنامه مثبت سلامت»)

آرتروز در سالمندان

آرتروز یا اُستئوآرتریت یک بیماری مفصلی است که موجب تخریب غضروف های بین مفصلی می شود. آرتروز امکان دارد هر مفصلی را درگیر کند اما مفاصل بزرگ که وزن بدن را تحمل می‌کنند؛ مثل مفاصل زانو، ران و ستون فقرات بیشتر در معرض ابتلا به آرتروز هستند. در حدود نیمی از سالمندانی که بیش از 65 سال دارند با این بیماری دست و پنجه نرم می‌کنند.

(دکتر وحید راشدی، مصاحبه با شبکه سلامت «برنامه مثبت سلامت»)

محیط شهری و سالمندان

سالمندان در حال حاضر با مشکلات زیادی روبه رو هستند، که یکی از این مشکلات "موانع شهری" می باشد. آن ها با محدودیّت های فیزیکی نه به خاطر محدودیت های خود بلکه به دلیل معلول بودن شهر از انجام فعّالیّت و خلاقیّت، کار و زندگی در محیط شهری عقب می مانند. تلفیق یا یکپارچه سازی اجتماعی برای سالمندان، به دنبال جامعه ای است که تمام افراد در کنار هم زندگی کنند، سالمند وارد جامعه شده و در تمام مقاطع زندگی از جهت تمام الگوهای زندگی روزمره، یک فرد عادّی تلقّی شود.

(دکتر وحید راشدی، مصاحبه با شبکه سلامت «برنامه مثبت سلامت»)

مدیریت مصرف دارو در سالمندان

مصرف همزمان چند دارو یا "پلی فارماسی" در سالمندان به این معناست که یک فرد سالمند به دلیل ابتلا به چند بیماری یا اختلال عملکردی، روزانه بیش از 5 دارو را مصرف نماید. اکثر داروهایی که سالمندان مصرف می‌کنند حیاتی هستند و نحوه مصرف آن‌ها تعیین‌کننده عملکرد آن داروهاست. اگر سالمندان از مصرف دوز روزانه چشم‌پوشی کنند یا فراموش کنند که به موقع آن را بخورند یا بیش از حد دارو مصرف کنند، نتیجه می‌تواند جبران‌ناپذیر باشد. 

(دکتر وحید راشدی، مصاحبه با شبکه سلامت «برنامه مثبت سلامت»)

پوکی استخوان و افتادن در سالمندان

28 مهرماه مطابق با 20 اکتبر توسط سازمان بهداشت جهانی به عنوان روز جهانی استئوپروز (پوکی استخوان) تعیین شده و شعار هفته ملی سلامت استخوان امسال «1400» نیز "مهار پوکی استخوان با تشخیص به موقع "می باشد. ایران از نظر شیوع شکایات روماتیسمی بالاترین آمار را در منطقه آسیا دارا می باشد و حدود 70% زنان و 50% مردان بالای 50 سال نیز به نوعی دچار استئوپروز هستند. بیماری های عضلانی اسکلتی یکی از عمده ترین مشکلات دوره سالمندی بوده که سالمندان را بیشتر در معرض خطر ناشی از افتادن و سقوط قرار می دهد.

(دکتر وحید راشدی، مصاحبه با شبکه سلامت «برنامه مثبت سلامت»)

روز جهانی سالمندان

سازمان ملل در سال ۱۹۸۲ شورای جهانی سالمندی را تشکیل و در همان سال طرحی را برای تعیین یک روز برای سالمندان ارائه داد تا این که در سال ۱۹۹۰ این شورا، اول اکتبر را روز جهانی سالمندان تعیین کرد. همه ساله در ایران هفته ای تحت عنوان هفته ملی سالمندان جهت آگاه سازی از شرایط و نیازهای سالخوردگی و تکریم افراد سالمند برگزار می گردد. شعار امسال روز سالمندان «1400» "بهره مندی عادلانه همه سنین از فناوری دیجیتال" می باشد.

(دکتر وحید راشدی، مصاحبه با شبکه سلامت «برنامه مثبت سلامت»)