مراقبت و پرستاری از سالمندان در منزل

بیشتر سالمندان ترجیح می‌دهند در خانه‌ای که سال‌ها در آن زندگی کرده‌اند بمانند؛ تا این که به مراکز درمانی و خانه سالمندان بروند. اولین کاری که در مراقبت از سالمندان باید انجام بگیرید، این است که منزل برای یک سالمند از هر جهت آماده شده و یک مکان راحت و بدون مشکل برای سالمندان محیا شود. پرستاران و مراقبین سالمند مسئولیت نگهداری و مراقبت از سالمندان را بر عهده دارند و دوره‌های تخصصی مختلفی را برای نگهداری از سالمندان می‌گذراند، به صورتی که به راحتی می‌تواند نیاز مراقبتی و درمانی سالمندان را تشخیص دهند. مراقبت و پرستاری از سالمندان در منزل باعث می شود تا افراد سالمند رابطه‌ خود را با دوستان و آشنایان حفظ کنند. همچنین باعث حفظ استقلال، کاهش اضطراب سالمند و خانواده‌ او و کاهش هزینه های مراقبت می شود.

(دکتر وحید راشدی، مصاحبه با شبکه سلامت «برنامه مثبت سلامت»)

وسایل کمک حرکتی در سالمندان

با افزایش سن، بدن ما به ناچار دستخوش تغییراتی می شود و نیاز به حمایت کمی بیشتر می شود. سالمندان اغلب در حفظ استقلال و کیفیت زندگی خود به دلیل محدودیت های جسمانی با چالش هایی روبرو هستند. با این حال، به لطف پیشرفت‌ های فناوری و طراحی، طیف گسترده‌ای از دستگاه‌های کمکی برای پر کردن این شکاف توسعه یافته‌اند. وسایل کمک حرکتی برای سالمندان با هدف توانمندسازی آن ها، افزایش استقلال و بهبود کیفیت زندگی شان ارائه شده و برای افزایش تحرک، ارتباطات، ایمنی و رفاه کلی سالمندان طراحی شده‌اند. تجویز وسایل کمک حرکتی باید پس از ارزیابی کامل راه رفتن، تعادل، سیستم اسکلتی عضلانی و ... توسط متخصصین توانبخشی این حوزه انجام شود.

(دکتر وحید راشدی، مصاحبه با شبکه سلامت «برنامه مثبت سلامت»)

پیشگیری از اختلالات حافظه در سالمندان

اختلالات حافظه در سالمندان می تواند از عوامل مختلفی از جمله ژنتیک، رژیم غذایی و سبک زندگی ناشی شود. برای پیشگیری از اختلالات حافظه؛ از ذهن خود کار بکشید، زیاد بخوانید و بنویسید و بگذارید که سلول‌های خاکستری مغزتان فعال باشند. تغذیه سالمی داشته باشید و مصرف مرتب انواع میوه، سبزی و ماهی را در برنامه غذایی خود بگنجانید. استفاده روزانه از سبزیجات پهن ‌برگ مثل کلم بروکلی، اسفناج و کاهو برای پیشگیری از فراموشی و کاهش حافظه مفید است. حل کردن جدول، بازی شطرنج و کامل کردن پازل و حل مساله و بازی‌های فکری و آموختن چیزهای جدید نیز ذهن شما را فعال نگه داشته و با کاهش حافظه و فراموشی مقابله می‌کند.

(دکتر وحید راشدی، مصاحبه با شبکه سلامت «برنامه مثبت سلامت»)

ویژگی های شهر دوستدار سالمند

شهر دوستدار سالمند شهری است که فرصت ها برای سلامت، مشارکت و امنیت را بهینه ساخته و سالمندی فعال و سالم را تحقق می بخشد. ویژگی های 8 گانه شهر دوستدار سالمند براساس دستورالعمل سازمان بهداشت جهانی عبارتست از: فضاهای باز و ساختمان ها، مسکن، مشارکت اجتماعی، حمل و نقل، تکریم و مشارکت اجتماعی، اشتغال و مشارکت مدنی، اطلاعات و ارتباطات، حمایت اجتماعی و خدمات سلامتی.

(دکتر وحید راشدی، مصاحبه با شبکه سلامت «برنامه مثبت سلامت»)

مشکلات پوستی در سالمندان

پیرشدن پوست، روندی طبیعی است که با افزایش سن اتفاق می افتد؛ اما قرار گرفتن طولانی مدت زیر اشعه خورشید می تواند سرعت پیری پوست را افزایش دهد. هرچه سن افراد بالا می رود ، تغییرات و دگرگونی های پوستی نیز افزایش می یابد. این تغییرات اغلب به دلایل کاهش میزان آب در پوست، نفوذپذیری پوست و اثر عواملی همچون نور زیاد خورشید بروز می کند. چین و چروک، خشکی و خارش، لکه های پیری، منگوله های پوستی(زائده های گوشتی) و سرطان پوست از مشکلات رایج پوستی در سالمندان می باشند. 

(دکتر وحید راشدی، مصاحبه با شبکه سلامت «برنامه مثبت سلامت»)

فعالیت های روزمره زندگی در سالمندان

یکی از بهترین راه های ارزشیابی سطح سلامتی سالمندان بررسی سطح فعالیت آنان در زندگی روزانه می باشد که می تواند اطلاعات لازم را در جهت برنامه ریزی مناسب و منطبق با نیازهای سالمندان در اختیار کارکنان مراکز بهداشتی درمانی قرار دهد. انجام فعالیت های روزمره به سالمندان این امکان را می دهد که استقلال خود را حفظ نموده و مشارکت اجتماعی بهتری داشته باشند.

(دکتر وحید راشدی، استدیو سلامت دانشگاه علوم پزشکی ایران)

مناسب سازی فضای شهری برای سالمندان

بخش مهمی از موانع تبعیض آمیز در شهرها موانع فیزیکی و عدم مناسب سازی محیطی است که گروه بزرگی از شهروندان اعم از سالمندان، معلولان، زنان باردار و کودکان را از حضور اجتماعی دور نگاه می دارد. با وجود تمایل سالمندان برای شرکت در تعاملات اجتماعی و استفاده از فضای شهری، این دسته از افراد از فضای شهری مناسبی که امکان زندگی مستقل را برای آنان فراهم سازد، برخوردار نیستند.

(دکتر وحید راشدی، استدیو سلامت دانشگاه علوم پزشکی ایران)

پارکینسون در سالمندان

بیماری پارکینسون یک اختلال پیشرونده سیستم عصبی است که می تواند توانایی انجام فعالیت های معمول و روزمره را تحت تأثیر قرار دهد. پارکینسون یک بیماری مزمن و پیشرونده بوده، به این معنی که علائم با گذشت زمان بدتر می شود. 1 درصد سالمندان بالای 60 سال و 5 درصد سالمندان بالای 80 سال به این بیماری مبتلا می شوند و این نشان می دهد که سن، بزرگ‌ترین عامل خطر در بروز و پیشرفت این بیماری است. توجه به استقلال سالمند در امور روزمره، حفظ رژیم غذایی سالم، حفظ تعادل و جلوگیری از افتادن فرد مهمترین موارد در فرایند مراقبت از سالمند مبتلا به پارکینسون می باشد.

(دکتر وحید راشدی، مصاحبه با شبکه سلامت «برنامه مثبت سلامت»)

قانونگذاری و سیاستگذاری امور سالمندان

سازمان ملل در سال ۱۹۸۲ شورای جهانی سالمندی را تشکیل و در همان سال طرحی را برای تعیین یک روز برای سالمندان ارائه داد تا این که در سال ۱۹۹۰ این شورا، اول اکتبر را روز جهانی سالمندان تعیین کرد. همه ساله در ایران هفته ای تحت عنوان هفته ملی سالمندان جهت آگاه سازی از شرایط و نیازهای سالخوردگی و تکریم افراد سالمند برگزار می گردد. شعار امسال روز سالمندان «1401» "تاب آوری و مشارکت زنان سالمند" می باشد.

(دکتر وحید راشدی، مصاحبه با شبکه سلامت «برنامه مثبت سلامت»)

روز جهانی آلزایمر

۲۱ سپتامبر (۳۱ شهریور) روز جهانی آلزایمر نامگذاری شده است. این بیماری رایج‌ترین شکل زوال عقل و نوعی اختلال در عملکرد مغز است که موجب می‌شود به تدریج توانایی‌های ذهنی سالمندان تحلیل پیدا کند. آلزایمر در سراسر جهان یکی از بزرگترین چالش‌هایی است که با آن مواجه هستیم و تقریبا ۵۰ میلیون نفر در سطح جهان مبتلا به بیماری دمانس هستند، که تقریباً ۶۰ درصد آن ها در کشورهایی با درآمد کم و متوسط زندگی می‌کنند. شعار امسال «1401»: "آلزایمر را بشناس، با هم می توانیم بیشتر مراقبت کنیم"

(دکتر وحید راشدی، مصاحبه با شبکه سلامت «برنامه مثبت سلامت»)

زخم بستر در سالمندان

زخم بستر یا زخم فشاری ضایعه ای است که در پوست و بافت های زیر پوستی و بر اثر فشار ممتد و طولانی مدت بر پوست ایجاد می شود. این زخم اغلب در نقاطی از بدن ایجاد می شود که پوست روی یک برجستگی استخوانی قرار گرفته و در بین آن ها عضله ای وجود ندارد. این بیماری به صورت کلی دو دلیل اصلی دارد: فشرده شدن و کشیده شدن. زخم بستر برای سالمندانی که در بستر به سر می برند رایج بوده و در صورت عدم پیگیری و رعایت یک سری اصول خاص می تواند برای آنان بسیار وخیم شود.

(دکتر وحید راشدی، مصاحبه با شبکه سلامت «برنامه مثبت سلامت»)

آرتروز در سالمندان

آرتروز یا اُستئوآرتریت یک بیماری مفصلی است که موجب تخریب غضروف های بین مفصلی می شود. آرتروز امکان دارد هر مفصلی را درگیر کند اما مفاصل بزرگ که وزن بدن را تحمل می‌کنند؛ مثل مفاصل زانو، ران و ستون فقرات بیشتر در معرض ابتلا به آرتروز هستند. در حدود نیمی از سالمندانی که بیش از 65 سال دارند با این بیماری دست و پنجه نرم می‌کنند.

(دکتر وحید راشدی، مصاحبه با شبکه سلامت «برنامه مثبت سلامت»)

محیط شهری و سالمندان

سالمندان در حال حاضر با مشکلات زیادی روبه رو هستند، که یکی از این مشکلات "موانع شهری" می باشد. آن ها با محدودیّت های فیزیکی نه به خاطر محدودیت های خود بلکه به دلیل معلول بودن شهر از انجام فعّالیّت و خلاقیّت، کار و زندگی در محیط شهری عقب می مانند. تلفیق یا یکپارچه سازی اجتماعی برای سالمندان، به دنبال جامعه ای است که تمام افراد در کنار هم زندگی کنند، سالمند وارد جامعه شده و در تمام مقاطع زندگی از جهت تمام الگوهای زندگی روزمره، یک فرد عادّی تلقّی شود.

(دکتر وحید راشدی، مصاحبه با شبکه سلامت «برنامه مثبت سلامت»)

مشکلات گفتار و زبان در سالمندان

زمانی که ما صحبت می کنیم قسمتی از فرایند صحبت کردن در مغز ما رخ می دهد، مثل گزینش کلمات و جمله بندی که این فرایند انتزاعی، "زبان" می باشد. بخشی هم توسط ریه، تارهای صوتی حنجره، لب ها و عضله زبان باعث تولید آوا و جملات می شود که این همان "گفتار" است. اختلالات گفتار و زبان یکی از مشکلاتی می باشد که با افزایش سن، احتمال مبتلا شدن به این مشکل در سالمندان افزایش می یابد. بروز بیماری‌ هایی مانند سکته مغزی، پارکینسون، دمانس، آلزایمر و صدمات مغزی ناشی از زمین خوردن، از شایع‌ترین علل اختلالات گفتاری و ارتباطی در سالمندان به شمار می‌آیند.

(دکتر وحید راشدی، مصاحبه با شبکه سلامت «برنامه مثبت سلامت»)

مشکلات بینایی در سالمندان

بینایی مهم ترین حس انسان است، زیرا بیش از 80 درصد اطلاعاتی که از محیط اطراف به دست می آوریم از راه چشم است .با افزایش سن، اختلال بینایی درافراد سالمند به تدریج رخ می دهد و در طول زمان می تواند بدتر شود. بیماری های چشمی مربوط به سالمندان شامل ۴ بیماری عمده می باشد: آب سیاه (گلوکوم)، آب مروارید (کاتاراکت)، تحلیل لکه زرد مرتبط با سن و اختلال شبکیه مربوط به دیابت. این بیماری ها می توانند بدون سرو صدا در طول دوران سالمندی پیشرفت کنند و بینایی را مورد تهدید قرار دهند.

(دکتر وحید راشدی، مصاحبه با شبکه سلامت «برنامه مثبت سلامت»)