ناروانی طبیعی گفتار

آسیب شناسان گفتار و زبان همگی معتقدند که اصطلاح ناروانی طبیعی در مورد کودکان زیر 6 سال (محدوده سنی 6-5/2 سالگی) در اکثر موارد به علت نارسایی و ناکامل بودن رشد سیستم عصبی – عضلانی مربوطه به مهارت های گفتاری مورد نیاز اتفاق می افتد و در بسیاری از مواقع با عارضه لکنت اشتباه می شود.

معمولاً تشخیص ناروانی طبیعی گفتار از لکنت امری پیچیده است و تنها توسط آسیب شناسان گفتار و زبان (گفتار درمانگران) قابل شناسایی است. بنابراین توصیه می شود که در این زمینه والدین از اظهار نظر و تصمیم گیری در مورد وضعیت کودک خود جداً پرهیز نمایند.

ویژگیهای ناروانی طبیعی گفتار:
1. شروع ناروانی طبیعی در اکثر منابع بین سنین 6-5/2 سالگی گزارش شده است. اگر چه بعضی منابع این سن را بین 6-4 سالگی نیز گزارش کرده اند.

2. اصولاً کودکان در این سنین از مشکلخود مطلع نیستند.

3. کودکان مبتلا هیچ گونه ترس، تقلا، استرس، اجتناب و … ندارند.

4. عمده ترین ویژگی گفتاری کودکان مبتلا به ناروانی طبیعی، پدیده “تکرار” است. به طوری که صرفاً این تکرار در سطح کلمه یا بخشهایی از کلمه یا عبارت اتفاق می افتد.

اما تکرار در سطح “صدا” و بخصوص صداهای آغازین کلمات نبوده یا خیلی به ندرت مشاهده می شود.

5. میزان و نوع ناروانی ممکن است از روزی به روز دیگر و در طول موقعیتهای مختلف گفتاری متفاوت باشد و تغییر کند.

6. ناروانی طبیعی در پسرها نسب به دخترها شایع تر است.

درمان غیرمستقیم:
چنانچه کودک ناروانی طبیعی داشت درمان مشاوره ای (غیرمستقیم) برای والدین پیشنهاد می شود.

لازم به ذکر است اگر چه وجود ناروانی در این دوره سنی غیرطبیعی نیست، اما عبور سلامت از آن مرحله بسیار حساس و مهم می باشد تا زمینه تبدیل آن به ناروانی مرضی یا لکنت فراهم نشود.

تأخیر در امر مشاوره سبب خواهد شد ناروانی در کودک تثبیت شده و به دنبال آن عادات غلط والدین که برای اصلاح گفتار کودک به کار برده می شود نیز تثبیت شود.

اصولی که والدین باید در برخورد با کودک مبتلا به ناروانی طبیعی رعایت کنند:
1. خانواده باید از هرگونه رفتاری که حاکی از احساس گناه ، وحشت ، بی لیاقتی، ترس، اضطراب باشد خودداری کند و بدانند که اینها باعث ایجاد فشار عاطفی روی کودک و افزایش ناروانی او خواهد شد.

در واقع والدین باید نوعی بی توجهی آگاهانه نسبت به ویژگی های گفتاری کودک نشان بدهند ولی تمام وقایع را بصورت دقیق زیرنظر داشته باشند.

2. خانواده باید سعی کنند میزان ارتباط گفتاری خود را از طریق تعریف قصه و داستان با آهنگ خاص و به صورت آرام و فشرده افزایش دهند.

البته داستهانها باید به گونه ای باشند که در سطح فهم کودک بوده و کودک مفهوم آنها را متوجه شود و ترسناک و مهیج هم نباشند.

3. اطرافیان کودک نباید رفتاری از خود نشان دهند که او نسبت به گفتارش حساس و آگاه شود (مثل ایراد گرفتن های مکرر، مقایسه کردن با کودکان دیگر، به کار بردن جملاتی مانند فکر کن بعد حرف بزن، عجله نکن و …)

4. متناسب باتوانائیها ، استعدادها و ظرفیت کودک به او مسئولیت بدهید و در قبال انجام موفقیت آمیز این مسئولیتها کودک را تشویق کنید.

5. هیچ وقت صحبت او را قطع نکیند و منتظر بمانید تا گفتارش را خودش به پایان برساند.

6. هرگز کودک را مورد تمسخر و سرزنش قرار ندهید و لقب های نامناسب مثل لال، بی زبان، بی دست و پا و … به او نسبت ندهید.

7. هرگز کودک را وادار به صحبت کردن ، شعر خواندن و … جلوی جمع نکنید اما اگر خودش تمایل به این کار داشت وی را تشویق کنید.

8. در هنگام صحبت کردن با کودک از جمله های طولانی و پیچیده استفاده نکنید تلاش کنید که سرعت گفتارتان نیز زیاد نباشد.

9. شرایط و موقعیت هایی را فراهم کنید که کودک با همسالانش بیشتر تماس داشته باشد و او را تشویق کنید با بچه ها در این موقعیت ها صحبت کند.

10. والدین هرگز نباید گفتار کودک را تقلید کنند و به دیگران نیز اجازه ندهند که این کار را انجام دهند. چنانچه والدین نتوانند با بکارگیری موارد فوق به نتیجه مطلوب برسند لازم است درمان به شکل دیگر و با مراجعه به گفتار درمانگر دنبال شود.

منبع: سایت سازمان بهزیستی